Το υπόκωφο μουρμουτηρό του καταρράκτη μετατρέπεται σε βρυχηθμό, καθώς το ρεύμα παρασύρει τον καγιάκερ Μπραντ Λάντεν, 29 ετών, και τον φίλο του Τάιλζ, προς έναν καταρράκτη με βαθμό δυσκολίας III στον ποταμό Κολοράντο, στις ΝΔ ΗΠΑ. Ο Τάιλζ κωπηλατεί με δύναμη και αποφασιστικότητα αθλητή προσπαθώντας να κρατήσει την πλώρη του καγιάκ σταθερή, κατά τη φορά του ορμητικού ποταμού.
Ο Λάντεν, με δυναμισμό και νεανικό σφρίγος, καθοδηγεί το φίλο του: «Δύο κουπιές αριστερά! Δεξιά τώρα! Μπράβο, Τάιλζ, αυτό είναι!»
 |
| Brad Ludden |
Ο Λάντεν γίνεται ένα με τον ποταμό, καθώς κατευθύνει το πρασινωπό καγιάκ προς τον θορυβώδη, αφρισμένο καταρράκτη. Ο Τάιλζ είναι 31 ετών και το πραγματικό του όνομα είναι Νιλ Τέιλορ. Κατάγεται από το Πάτνι του Βερμόντ και παλιά εργαζόταν ως δάσκαλος. Πριν από δυόμισι χρόνια, μετά από απώλεια της περιφερειακής όρασης στο αριστερό του μάτι, επισκέφτηκε το γιατρό. Τα αποτελέσματα των ιατρικών εξετάσεων του άλλαξαν για πάντα τη ζωή: ένας τεράστιος κακοήθης όγκος στον εγκέφαλο.
Υποβλήθηκε σε εγχείρηση αφαίρεσης του όγκου. Η εγχείρηση πέτυχε, αλλά εξαιτίας των έντονων αυξομειώσεων της κρανιακής πίεσης, ο Τέιλορ ξύπνησε στην αίθουσα ανάνηψης τυφλός.
«Πριν χάσω την όρασή μου, λάτρευα τα επικίνδυνα σπορ», λέει. «Όταν κατάλαβα ότι δεν μπορούσα πια να ασχοληθώ με τον αθλητισμό, η ζωή μου έχασε κάθε νόημα. Αν χάσεις την όρασή σου, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα».
 |
| Brad Ludden |
Ένας φίλος του του μίλησε για τον Λάντεν και για το First Descents, μια κατασκήνωση όπου πηγαίνουν νέοι άνθρωποι με καρκίνο, για να μάθουν καγιάκ.
Ο Λάντεν μεγάλωσε στο Κάλισπελ της Μοντάνα, όπου έμαθε να κωπηλατεί σε ηλικία 6 ετών. Γεννημένος αθλητής, εξοικειώθηκε πολύ γρήγορα με το σπορ. Σύντομα, χάρη στην υποστήριξη της οικογένειάς του, άρχισε να συμμετέχει με επιτυχία σε αγώνες σλάλομ και freestyle kayaking. Στα 14, ο Λάντεν ασχολούνταν ήδη επαγγελματικά με το άθλημα. Γρήγορα απέκτησε φήμη, κερδίζοντας το 1999 το Αμερικανικό Πρωτάθλημα Νέων, καθώς και το αργυρό μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Νέων. Οργάνωνε επίσης πολλές διεθνείς αποστολές κατάβασης ποταμών, όπως τα first descents (παρθενικές καταβάσεις ποταμών) στην Αφρική.
Σύντομα, άρχισε να ποζάρει για εξώφυλλα, να κάνει εμφανίσεις σε βίντεο σχετικά με το καγιάκ, ενώ υπέγραψε ένα κερδοφόρο συμβόλαιο χορηγίας με τη Nike. Τότε, κι ενώ ο Λάντεν βρισκόταν στο απόγειο της καριέρας του, η θεία του διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού. Ήταν 35 ετών και νιόπαντρη. Η είδηση συγκλόνισε την οικογένεια Λάντεν. «Προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση σε όλη την οικογένεια», λέει.
«Ο πατέρας μου ήταν γυναικολόγος και βοήθησε τη θεία μου με ιατρικές συμβουλές. Εγώ πώς μπορούσα να βοηθήσω; Ένιωσα απελπισία. Το ίδιο και η μητέρα μου. Για να το ξεπεράσουμε, εργαστήκαμε εθελοντικά σε μια καλοκαιρινή κατασκήνωση στην περιοχή μας για παιδιά με καρκίνο».
Η μητέρα του ανέλαβε να μαγειρεύει και να μεταφέρει τα παιδιά στην κατασκήνωση.
Ο Λάντεν αναρωτιόταν τι να προσφέρει, ώσπου ανακάλυψε μια λιμνούλα μέσα στην κατασκήνωση. «Το καγιάκ ήταν για μένα ο μόνος τρόπος έκφρασης. Έφερα λοιπόν τα καγιάκ μου στην κατασκήνωση κι έμαθα στα παιδάκια να κωπηλατούν», θυμάται.
«Η προσπάθεια είχε αποτέλεσμα. Ένιωθα ότι τους έκανε καλό».
Ενθουσιασμένος, ο Λάντεν αποφάσισε να συμμετάσχει εθελοντικά σε κάποια
οργάνωση που να διδάσκει καγιάκ σε καρκινοπαθείς. Ανακάλυψε όμως ότι τέτοια οργάνωση δεν υπάρχει. «Δεν μου άρεσε αυτό», λέει. «Το καγιάκ είναι ό,τι αγαπώ περισσότερο. Μόνο αυτό μπορώ να προσφέρω. Δεν το είχε κάνει κανείς, άρα είχα την υποχρέωση να το κάνω εγώ. Έγινε ο σκοπός μου».
Έτσι, το 1999, σε ηλικία μόλις 18 ετών, ο Λάντεν ίδρυσε το First Descents. Αποφάσισε να εστιάσει σε άτομα από 18 έως 40 ετών, διότι, παρόλο που περισσότεροι από 70.000 νεαροί ενήλικες διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο με καρκίνο στις ΗΠΑ, η συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα είναι η πιο παραμελημένη, αφού ελάχιστες οργανώσεις ασχολούνται με τα κοινωνικοψυχολογικά προβλήματα των ασθενών με διάγνωση καρκίνου.
Σύντομα ο Λάντεν μετακόμισε στο Βέιλ, ένα βουνό στο Κολοράντο, όπου επί δύο χρόνια, αφού τελείωνε το πρωτάθλημα του καγιάκ, εργαζόταν πυρετωδώς για την οργάνωση της κατασκήνωσης. Το καλοκαίρι του 2001, ο Λάντεν με μερικούς φίλους του φιλοξένησε την πρώτη κατασκήνωση στο Βέιλ και δίδαξε καγιάκ σε 15 νέους καρκινοπαθείς.
Οι αντιδράσεις των ανθρώπων που συμμετείχαν, των οικογενειών τους και των γιατρών ήταν ενθουσιώδεις. Ο Λάντεν, χωρίς πείρα σε ιατρικά θέματα, ούτε καν πανεπιστημιακό πτυχίο, κάλυψε ένα κενό στην αντιμετώπιση του καρκίνου, που ως εκείνη τη στιγμή δεν είχε λάβει τη δέουσα προσοχή. «Όταν ξεκίνησα, φανταζόμουν ότι θα διαρκούσε μια βδομάδα κάθε καλοκαίρι.
Ωστόσο, η κατασκήνωση πέτυχε και αναπτύχθηκε», λέει.
Η χρηματοδότηση αυτά τα δέκα χρόνια ήταν μικρή, αλλά χάρη στην επιμονή και την αποφασιστικότητα του Λάντεν, το πρόγραμμα παρέχεται εντελώς δωρεάν (μαζί με τα έξοδα ταξιδιού). Το First Descents φέτος προσφέρει 26 εβδομάδες κατασκήνωσης και 375 φυσιολατρικά αθλήματα στο Βέιλ, τη Μοντάνα και το Όρεγκον, μεταξύ των οποίων ένα νέο πρόγραμμα αναρρίχησης. Μέχρι σήμερα, στις κατασκηνώσεις του Λάντεν έχουν φιλοξενηθεί 825 νεαροί καρκινοπαθείς.
«Δεν βλέπω την ώρα να ξαναπάω, έγινα άλλος άνθρωπος», λέει ο Τάιλζ. «Δεν είναι μόνο επειδή μου αρέσει ο αθλητισμός και το καγιάκ. Από τα 18 άτομα που ήταν στην κατασκήνωση, τα πέντε κι εγώ είχαμε όγκο στον εγκέφαλο. Γελούσαμε με πράγματα που δεν γελάει όποιος δεν έχει καρκίνο, όπως η χημειοθεραπεία ή οι ακτινοβολίες. Ήταν υπέροχο που βρεθήκαμε όλοι μαζί».
Πέρσι, ο Λάντεν αποφάσισε να αποσυρθεί από το επαγγελματικό καγιάκ, για να αφιερώσει όλο του το χρόνο στο First Descents και να ασχοληθεί με την εξεύρεση πόρων και τον προγραμματισμό.
Για πρώτη φορά ύστερα από μια δεκαετία εθελοντισμού, θα λάβει μισθό για τις υπηρεσίες του. Μετακόμισε από το Βέιλ στο Ντένβερ, για να είναι πιο κοντά στα γραφεία του First Descents.
«Λένε ότι ο αθλητής πεθαίνει δυο φορές: τη μέρα που αποσύρεται από τον αθλητισμό και τη μέρα που φεύγει από τη ζωή», λέει ο Λάντεν. «Για μένα, το να αποσυρθώ από τον επαγγελματικό αθλητισμό ήταν “αναγέννηση”. Ο επαγγελματικός αθλητισμός δεν μου πρόσφερε ποτέ τη συγκίνηση που μου χαρίζει το First Descents.
Αυτό λέει πολλά, γιατί ως αθλητής ήμουν πολύ αφοσιωμένος σε αυτό που έκανα».
Μολονότι αυτόν τον καιρό ο Λάντεν δεν κάνει παρθενικές καταβάσεις ποταμών σε μακρινές χώρες, εξακολουθεί να μοιράζεται το πάθος, την αποφασιστικότητα και την αγάπη για τη ζωή με πολλούς νέους ανθρώπους που τα χρειάζονται περισσότερο από κάθε άλλον. «Δεν έχει καμία σχέση με
ιατρική θεραπεία. Κανένα φάρμακο δεν μπορεί να προσφέρει τόση υποστήριξη κι ενθάρρυνση», λέει η Μπέθανι Γουίνσορ, 30 ετών, από το Ντάλας του Τέξας, η οποία είχε καρκίνο του μαστού και πήρε μέρος δύο φορές στο First Descents.
«Το καγιάκ συμβολίζει για μένα την επιβίωση από τον καρκίνο», λέει η Γουίνσορ.
«Ακούς το ορμητικό νερό πριν το δεις. Δεν ξέρεις τι σε περιμένει, αλλά ξέρεις ότι κατευθύνεσαι προς τα εκεί. Το ίδιο νιώθεις και με την αρρώστια. Σου λένε τι να κάνεις και πού να πας κι εσύ είσαι τελείως ανίσχυρη. Είναι όπως όταν συναντάς τον καταρράκτη: πρέπει να γείρεις το σώμα σου προς αυτόν και να κάνεις κουπί για να τον περάσεις.
Μετά το First Descents, αυτό έγινε το σύνθημά μου στη ζωή: γείρε προς τον καταρράκτη και τράβα κουπί».
Οι Θείτσες 